Z okazji 60 rocznicy wyzwolenia obozu w Auschwitz, często pada pytanie,
czy Polacy, Amerykanie, Anglicy, Rosjanie mogli cos zrobić dla ratowania Żydów?
Ostatnio, często w prasie anglojęzycznej pojawiają się oszczerstwa, że Polacy milczeli, kiedy odbywała się tragedia żydowska a nawet sabotowali informacje na ten temat płynące z okupowanej Polski. Jest to wierutne kłamstwo w świetle pamiętników Jana Karskiego i Jana Nowaka Jeziorańskiego, którzy w czasie wojny, na zlecenie władz Polski Podziemnej, przemycili do Londynu i Nowego Jorku mikrofilmy o zbrodniach hitlerowskich na Żydach. Emisariusze ci rozmawiali na ten temat osobiście z Premierem Wielkiej Brytanii, Churchillem i Prezydentem USA, Roosveltem.
Wedle mych spekulacji, pole manewru Aliantów było bardzo ograniczone.
Rosjanie byli uwikłani w mordercza wojnę z Niemcami i tylko cudem, dzięki idiotycznym decyzjom Hitlera tej wojny nie wygrali. W swych pamiętnikach, Generał niemiecki Gehlen, szef wywiadu armii niemieckiej na froncie wschodnim, pisze, że proponował Hitlerowi, aby stworzył niepodlegle Państwo Ukraińskie, które sprzymierzone z Niemcami walczyłoby z Sowietami. Ukraińcy za cenę niepodległości, byli skłonni przyłączyć się do Hitlera i to przeważyłoby szanse wygrania wojny na korzyść Niemców. Na przeszkodzie stał fakt, że Ukraińcy byli Słowianami i na niepodległą Ukrainę, nawet sprzymierzona,
Hitler się nie zgodził. Rosjanie, którzy w milionach dostali się do niemieckiej niewoli, byli systematycznie zagładzani. Przypuszczać należy, że dużo więcej Rosyjskich jeńców wojennych zginęło z głodu niż Żydów w komorach gazowych. Zbrodnicze traktowanie rosyjskich jeńców widziałem, jako dzieciak, w Częstochowie.
Dla Rosjan sprawa Żydów w czasie wojny była naturalnie drugorzędna, jako że jeśliby wojnę przegrali to Rosjanie skończyli by podobnie jak Żydzi, jako, że Hitler nie ukrywał swych planów co zamierzał zrobić że wszystkim Słowianami,
Pozostaje wiec Wielka Brytania, której życie wisiało na włosku, nie tylko kiedy groziła jej inwazja niemiecka, ale prawie do końca wojny. Obawy były, że Hitler i Rosjanie mogą zawrzeć oddzielny pokój co skończyłoby się porażką Anglii i USA.
Ze strategicznego punktu widzenia wojna z Niemcami była totalna. Niemieckie miasta zostały obrócone w gruzy i setki tysięcy cywilnych Niemców zginęło od alianckich bombardowań. Obłędny plan niemiecki mordu na Żydach, ze strategicznego punktu widzenia nie wzmacniał pozycji niemieckiej, ale ją pogarszał. Skoncentrowanie Żydów w Gettach powodowało ich eliminacje z niemieckiej gospodarki, czyli osłabienie niemieckiego potencjału wojennego.
To samo dotyczy obozów koncentracyjnych jak Auschwitz., które wymagały nadzoru i eliminowały strażników z walk frontowych. Alianci poza bombardowaniem miast niemieckich nie mieli innej formy nacisku. Gdyby zagrozili Niemcom, że ich wymordują po wojnie tak jak oni mordują Żydów, wtedy wzmógł by się opór niemiecki i wojna by się przedłużyła.
Poza argumentami wyżej wymienionymi należy wspomnieć, że Alianci Zachodni nie byli specjalnie zainteresowani morderstwami przez Niemców na polskich Żydach. Od czasu odkrycia grobów polskich jeńców w Katyniu, i zerwaniu przez Stalina stosunków dyplomatycznych z Polskim Rządem w Londynie w kwietniu 1943r Anglicy byli bardzo źli na Polaków, że podnieśli ta sprawę publicznie, zagrażając w ten sposób interesom angielskim przez oskarżanie sojusznika jakom był Stalin, który był nieodzowny dla wygrania wojny.
Po tych wypadkach stosunki miedzy Anglikami i Rządem Polskim były prawie że wrogie, jak można wnioskować z pamiętników Karskiego i Jana Nowaka Jeziorańskiego.
Na dodatek, wielu żołnierzy Armii Andersa, składającej się w dużej części z byłych mieszkańców ziem zagarniętych przez Sowiety, po wiadomości o zbrodni sowieckiej w Katyniu i ugodzie Aliantów na zagarniecie przez Sowiety polskich ziem wschodnich, sympatyzowało z idea wycofania się Polaków z wojny.
W oczach Anglików, taka postawa równała się że zdrada.
Żydzi, w owym czasie, nie byli uważani przez Aliantów za osobny naród, byli po prostu w większości Polakami wyznania Mojrzeszowego, a jako Polakom nie należały im się specjalne względy. Oczywiście Alianci walczyli o wygrana wojnę i zwycięstwo nad Hitlerem. Gdyby angażowali w to humanitarne emocje ich efektywność w wojnie byłaby zmniejszona. Polscy Żydzi byli jedynie pionkami w strategicznej grze o wygranie wojny z Hitlerem.
Z ludzkiego punktu widzenia, Holocaust był wielka tragedia dla całej żydowskiej grupy etnicznej, szczególnie, że mord został popełniony przez ludzi, którzy szczycili się najwyższą kultura w Europie. Natomiast z globalnego punktu widzenia, mord na Żydach był tylko małą częścią ofiar II Wojny Światowej, które wyniosły około 60 milionów ludzi w tym 20 milionów obywateli byłego ZSSR.
Jan Czekajewski
Członek Polskiego Instytutu Naukowego w N.Y (PIASA)
